Przyśrodkowe nadwichnięcie rzepki w stawie kolanowym u psów
Przyśrodkowe nadwichnięcie rzepki w stawie kolanowym atakuje przede wszystkim mniejsze czworonogi i sprawia, że występują bolesne zaburzenia w poruszaniu. Warto więc poznać dolegliwość, jej objawy, czas i trwania oraz – co najważniejsze – sposób leczenia, który da ulgę naszemu pupilowi.
Rzepka to trzeszczka ścięgna mięśnia czworogłowego uda i również największy obiekt tego typu w całym ciele zwierzęcia. Dzieli równomiernie naprężenie przy prostowaniu stawu kolanowego, poprawia siłę mięśnia czworogłowego, niweluje nieco współczynnik tarcia między mięśniem czworogłowym i kłykciami kości udowej. Widać więc, że pełni ważną rolę.
Przyczyny występowania
Nadwichnięcie potrafi uszkodzić zarówno stronę przyśrodkową, jak i boczną stawu kolanowego. Zwichnięcie przyśrodkowe stanowi problem przede wszystkim małych ras (do których zaliczają się chociażby yorkshire terrier, maltańczyk, pudel) i zaobserwować daje się w większości u osobników męskich. Powoduje je przemieszczenie grupy mięśni czworogłowego uda, a to z kolei rezultat większego napięcia mięśnia obszernego przyśrodkowego. Same przyczyny potencjalnego zwichnięcia mają trzy grupy: mogą być wrodzone, rozwojowe lub urazowe.
Jak rozpoznać i leczyć?
Wykonuje się badanie kliniczne. Składa się ono z oceny ruchu zwierzęcia oraz skontrolowania za pomocą dotyku okolicy chorego stawu kolanowego. Zwierzę w czasie diagnozy zmienia swoją postawę: wpierw powinno znajdować się w pozycji stojącej, a potem w leżącej. Trzeba przeprowadzić test stabilności rzepki. Trzeba wiedzieć, że szczeniąt obraz kliniczny wyróżnia się specyficznym unoszeniem tylnej kończyny i nieprawidłowościami w jej funkcji podporowej. Dotykając okolicy stawu kolanowego, w czasie jego prostowania i zginania, u psa oznaką schorzenia będzie ból. Samo nadwichnięcie ocenia się w czterostopniowej skali według Singletona – to ona wpłynie na dobór leczenia.
Ustalanie stopnia zwichnięcia
Pierwszy stopień: za pomocą palca da się zsunąć rzepkę z bruzdy międzykłykciowej, powróci ona jednak na swoje miejsce po zdjęciu palca.
Drugi stopień: rzepka sama z siebie ulega zwichnięciu, gdy pojawia się rotacja wewnętrznej piszczeli, ale jest możliwość powrotu do derotacji po nacisku palcem.
Trzeci stopień: rzepka cały czas znajduje się w stanie nadwichnięcia, nawet po jej wciśnięciu palcem powraca poza swoje właściwe miejsce.
Czwarty stopień: permanentne zwichnięcie rzepki, niemożliwym jest jej umieszczenie w bruździe.
Do ustalenia stopnia wykonuje się badanie radiologiczne w pozycji bocznej, grzbietowo-brzusznej i horyzontalnej. Daje ono też szansę oceny ewentualnego zniekształcenia kośćca czy wykrycia obecności zmian zapalno-zwyrodnieniowych. Stopień pierwszy usuwa się przy zastosowaniu leczenia zachowawczego. Leczenie chirurgiczne służy do zapewnienia prawidłowego ustawienia rzepki w zagłębieniu bloczka i ustabilizowanie działania mechanizmu prostowniczego mięśnia czworogłowego uda. Stosuje się różne techniki operacyjne, zależą one od przypadku:
-transpozycja guzowatości kości piszczelowej
-trochleoplastyka
-napinanie i rozluźnianie tkanek miękkich
-pętla derotacyjna
-kapsuloplastyka
Kwestia rokowań uzależniona jest od wieku, techniki operacyjnej, stopnia zwichnięcia rzepki, zmian degeneracyjnych stawu kolanowego oraz masy ciała. Powikłania mogą dotykać w większej mierze cięższych psów (chodzi między innymi o obrzęk więzadła rzepki, infekcję okołooperacyjna lub dalsze zwyrodnienie). Obowiązkowa w każdym wypadku będzie prawidłowa diagnoza i dobór leczenia lub zabiegu.